بررسی تحمل به شوری در ژنوتیپ های سورگم دانه ای (Sorghum bicolor L. Moench) در مرحله گیاهچه ای و ارتباط آن با نشانگرهای ریزماهواره

Authors

  • صغری خرمی‌پور دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج.
  • مسعود دهداری دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج.
Abstract:

مقدمه                       تنش شوری پس از خشکی، دومین عامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی در دنیا است. سورگم در مرحله رویشی و مراحل اولیه زایشی، نسبت به شوری بسیار حساس بوده درحالی‌که در دوره گلدهی و مرحله پر شدن دانه کمترین حساسیت را به تنش شوری دارد. شناسایی نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن­های کنترل‌کننده صفات کلیدی مرتبط با تحمل به تنش شوری یک هدف اصلاحی مهم در برنامه­ های گزینش به کمک نشانگر است. به همین دلیل پژوهشی جهت بررسی تحمل به شوری 10 ژنوتیپ سورگم دانه­ ای و ارتباط آن با نشانگرهای ریز ماهواره طراحی گردید. مواد و روش ­ها                           این پژوهش در دو آزمایش جداگانه در سال 1392 در دانشکده­ کشاورزی دانشگاه یاسوج اجرا شد. در آزمایش اول تحمل به شوری 10 ژنوتیپ سورگم دانه­ای در چهار سطح شوری شامل هدایت­های الکتریکی 92.1(شاهد)، 5، 10 و 20 دسی‌زیمنس بر متر (با افزودن کلرید سدیم به محلول هوگلند) در مرحله گیاهچه­ ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشکده­ کشاورزی دانشگاه یاسوج مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله دو برگی تنش شوری به صورت تدریجی اعمال گردید. 20 روز بعد از اعمال تنش شوری ویژگی­های مهم مورفولوژی و فیزیولوژیکی اندازه­ گیری شدند و مورد تجزیه و تحلیل­ های آماری قرار گرفتند. در آزمایش دوم DNAی برگ ارقام فوق­الذکر استخراج شد و PCR با 10 جفت آغازگر ریزماهواره‌ صورت پذیرفت. امتیازبندی نوارهای حاصل به صورت صفر (عدم نوار) و یک (وجود نوار) انجام شد. جهت بررسی ارتباط بین نشانگرها و مهم‌ترین ویژگی­های سورگم از تجزیه مدل لجستیک دوتایی استفاده شد. یافته ­ها                      نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها در آزمایش اول نشان داد که هر سه اثر ژنوتیپ، شوری و برهمکنش آن‌ها برای تمامی صفات در سطح یک درصد معنی‌دار گردید. در بین صفات فیزیولوژیک، پرولین بیشترین ضریب تنوع ژنوتیپی را در شرایط تنش (1.52 درصد) و عدم تنش (6.41 درصد) به خود اختصاص داد. بالاترین وراثت‌پذیری عمومی مربوط به سطح برگ (24.95 درصد) و کمترین آن مربوط به میزان منیزیم (15.21 درصد) بود. نتایج حاصل از شدت تنش نشان داد که صفت نسبت سدیم به پتاسیم با مقدار 96.0 بیشترین تأثیر را از تنش شوری پذیرفت. گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس نمودار سه‌بعدی Yp، Ys و STI ژنوتیپ‌های Sor834، Sor1011، Sor1006 و Sor857 را برای کشت در شرایط شور و غیرشور معرفی نمود که با در نظر گرفتن سایر ویژگی­ها درمجموع می‌توان ژنوتیپ­های Sor834 و MTS را به ترتیب به‌عنوان متحمل و حساس به شوری در مرحله گیاهچه‌ای معرفی نمود. در آزمایش دوم نتایج حاکی از پیوستگی احتمالی بین برخی نشانگرها و برخی صفات بود که در این میان چهار نشانگر ریزماهواره Xtxp20،  Xtxp354، Xtxp331 و  Xtxp285 با شاخص تحمل به تنش شوری مرتبط بودند. نتیجه­ گیری                               در مجموع نتایج حاصل از آزمایش اول وجود تنوع ژنتیکی از نظر تحمل به تنش شوری در مرحله گیاهچه­ای اثبات نمود. بعلاوه وراثت­پذیری بالای برخی صفات حاکی از نقش پایین محیط در کنترل آنها وکارایی بالای انتخاب می­باشد. از نسبت سدیم به پتاسیم می­توان بعنوان معیار انتخاب برای تحمل به شوری در مرحله گیاهچه­ ای استفاده نمود. از نشانگرهای معرفی شده می‌توان برای غربال ژنوتیپ‌های متحمل به شوری بهره جست.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تحمل به شوری در ژنوتیپ های سورگم دانه ای (sorghum bicolor l. moench) در مرحله گیاهچه ای و ارتباط آن با نشانگرهای ریزماهواره

مقدمه                       تنش شوری پس از خشکی، دومین عامل محدودکننده عملکرد گیاهان زراعی در دنیا است. سورگم در مرحله رویشی و مراحل اولیه زایشی، نسبت به شوری بسیار حساس بوده درحالی که در دوره گلدهی و مرحله پر شدن دانه کمترین حساسیت را به تنش شوری دارد. شناسایی نشانگرهای مولکولی پیوسته با ژن­های کنترل کننده صفات کلیدی مرتبط با تحمل به تنش شوری یک هدف اصلاحی مهم در برنامه­ های گزینش به کمک نشانگ...

full text

بررسی تحمل به تنش شوری در چهار هیبرید ذرت (Zea mays L.) در مرحله گیاهچه ای

     Salinity stress is one of the most important abiotic stresses that effects on many agronomic, nutritional, physiological and biochemical processes of crops. A factorial experiment based on completely randomize design with four replications under laboratory conditions with four maize hybrids (SC640, SC704, SC740 and SC Simon) and three levels of salt stress (0, 100 and 200 mM NaCl) was carr...

full text

بررسی تحمل به شوری لاین های پیشرفته گندم در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه ای

شوری یکی ازمهمترین چالشهابرای کشاورزی درجهان محسوب میشود. بمنظور ارزیابی تأثیرسطوح مختلف شوری برجوانه زنی و رشد اولیه در گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل 20 ژنوتیپ گندم (17 لاین پیشرفته جدید با ارقام شاهدنارین، افق و ارگ) و سطوح شوری حاصل از کلریدسدیم (صفر،8، 12 و 16دسیزیمنس برمتر) بودند. صفات درصدوسرعت جوانه زنی،شاخص ...

full text

بررسی تحمل به تنش شوری و تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با شوری در ژنوتیپ های گندم ایرانی

به منظور بررسی تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با نواحی QTLهای دخیل در تحمل به شوری و ارتباط این نشانگرها با عملکرد تحت شرایط نرمال و تنش شوری در گندم‌های ایرانی، تعداد 25 ژنوتیپ گندم نان (شامل ارقام و لاین‌های بومی و اصلاح شده متحمل تا حساس) با استفاده از 45 جفت آغازگر ریزماهواره مرتبط با شوری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی حاکی از وجود اختلا...

full text

بررسی تحمل به تنش شوری و تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با شوری در ژنوتیپ های گندم ایرانی

به منظور بررسی تنوع آللی نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با نواحی QTLهای دخیل در تحمل به شوری و ارتباط این نشانگرها با عملکرد تحت شرایط نرمال و تنش شوری در گندم‌های ایرانی، تعداد 25 ژنوتیپ گندم نان (شامل ارقام و لاین‌های بومی و اصلاح شده متحمل تا حساس) با استفاده از 45 جفت آغازگر ریزماهواره مرتبط با شوری مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی حاکی از وجود اختلا...

full text

B-Glucans in the Caryopsis of Sorghum Bicolor (L.) Moench

Fluorescence microscopy was used to determine the l ocation of Bglucans in sorghum. Sections from three genetically different sorghum cultivars were st ained with Calcofluor or Congo Red , fluorochromes which have been reported to react with 13-glucans. Autofluorescence, indicative of ferulic acid in other cereals, was observed in untreated sections. When stained sections were treated with endo...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 3

pages  267- 277

publication date 2016-11-05

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023